Nasreddin Hoca’nın ‘hızar talaşını yeşil ot olarak görmesi için eşeğine yeşil camlı gözlük’ takması veya Adem rolündeki Kemal Sunal’ın ‘eşeğinin karnında kaldırım taşı kadar elmas olduğu yalanını uydurması’ gibi kimi yorumcular Türk akıl ve ahlak evreni yasalarındaki olumsuz yönleri olumlu görmek için ‘pembe gözlük’ takarken, kimi yorumcular en olumlu yasaları ‘kara mizah’ olarak görmek için ‘kara/siyah gözlük’ takarken, kimi de yasalardaki olan ile olması gereken üzerine ahlaki/etik önyargılardan arınmak için gerçekliği olduğu gibi yansıtmak için ‘gözlüksüz’ olarak Türk akıl ve ahlak evreni hükümlerini analiz etmiştir. Bu kitap boyunca Türk kültürü açısından bu üç bakış/gözlük açısının/renginin de gerçek gerçekliği yansıttığı oranda yansıtılan metinler/aynalar ve yasalar/yansımalar üzerinden ‘gözlüksüz’ yorumlar yapılmaya özen gösterilmiştir.